تأثیر آموزش مادران کودکان مبتلا به سرطان تحت شیمی‌درمانی بر پیشگیری از عوارض گوارشی شیمی‌درمانی

تاریخ دریافت 30/08/1394 تاریخ پذیرش 01/11/1394 چکیده پیش‌زمینه و هدف: عوارض گوارشی از شایع‌ترین عوارض جانبی شیمی‌درمانی است که بر پذیرش درمان از سوی مددجو مؤثر است لذا شناخت این عوارض و راه‌های پیشگیری از آن‌ها در بهبود سیر درمان و جلوگیری از بستری شدن‌های مکرر و بقاء این بیماران کمک‌کننده است. این مطالعه باهدف تأثیر توانمندسازی مادران بر پیشگیری از عوارض گوارشی کودکان انجام شده است. مواد و روش کار: این پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح گروه شاهد نامعادل در بیمارستان دکتر شیخ مشهد در سال 1392با دو گروه آزمودنی و شاهد انجام شد. 30 نفر از مادران به روش غیراحتمالی آسان در گروه آزمون و 30 نفر در گروه شاهد قرار گرفت. برنامه توانمندسازی در قالب سه جلسه آموزشی با تمرکز بر توصیه‌های سلامتی به‌منظور پیشگیری از عوارض تهوع و استفراغ، اسهال ،یبوست و بی‌اشتهایی به گروه آزمون طبق مدل توانمندسازی گیبسون آموزش داده شد. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه استاندارد گزارش عوارض جانبی شیمی‌درمانی در سه مرحله هفته اول، هفته ششم و هفته دوازدهم مداخله در اختیار دو گروه قرار گرفت و تکمیل شد. در تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS ویرایش 18 و آزمون‌های تی‌ مستقل و زوجی، ضریب همبستگی اسپیرمن و من‌ویتنی استفاده شد. یافته‌ها: میانگین عوارض جانبی بعد از مداخله در گروه آزمون کم‌تر از گروه شاهد بوده همچنین درصد بروز تهوع از 7/53 به 3/26 درصد، استفراغ از 7/66 به 3/33درصد، اسهال از 50 به 10 درصد، یبوست از 6/33 به 7/6 و بی‌اشتهایی از 3/93 به 7/36 درصد در گروه آزمون کاهش‌یافته، درصورتی‌که در گروه شاهد بین میزان بروز عوارض قبل از مداخله و بعدازآن تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد (05/0<P). نتیجه‌گیری: اجرای الگوی توانمندسازی در بیماری‌های مزمن همچون سرطان در کودکان می‌تواند با کمک به مادران در کشف واقعیت و استفاده از تفکر انتقادی و افزایش توانایی و مهارت‌ها موجب کاهش بروز عوارض گوارشی در کودکان تحت شیمی‌درمانی گردد.